Αγαπητοί συνεργάτες ,
Ένα νέο «ηλεκτρονικό μάτι» απέκτησαν οι εκλεκτικές αρχές για να εντοπίζουν το “μαύρο χρήμα”. Μια νέα πλατφόρμα που θα επιτρέπει στους ελεγκτικούς μηχανισμούς να αντλούν στοιχεία σε πραγματικό χρόνο από τράπεζες, εποπτικές αρχές, δημόσιους φορείς και αρμόδιους οργανισμούς, με στόχο να μπει φρένο στο ξέπλυμα χρήματος και στη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.
Η πλατφόρμα ονομάζεται Ψηφιακή Πλατφόρμα Συλλογής και Τήρησης Στατιστικών Στοιχείων και υλοποιήθηκε από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Στη βάση της έχουν οργανωθεί σχεδόν 4.000 πεδία δεδομένων -μια δομή που, όπως ανέφεραν οι αρμόδιοι, καλύπτει τις ανάγκες όλων των εμπλεκόμενων φορέων και σέβεται τις προβλέψεις για προστασία προσωπικών δεδομένων.
Στην πλατφόρμα καταχωρούν και τηρούν στατιστικά στοιχεία οι εμπλεκόμενες δημόσιες αρχές που εμπλέκονται στην πρόληψη και στην καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Εκτός από την αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΘΟ, έχουν ήδη εγγραφεί ως χρήστες το υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, δικαστικές και εισαγγελικές αρχές, αστυνομικές υπηρεσίες, φορολογικές αρχές και άλλοι θεσμικοί φορείς-οι οποίοι, μετά από σχετική ηλεκτρονική ειδοποίηση, καταχωρούν τα στατιστικά στοιχεία αρμοδιότητάς τους.
Ο τρόπος λειτουργίας προβλέπει διαβαθμισμένη και ελεγχόμενη πρόσβαση: μέσω υποσυστήματος διαχείρισης χρηστών οι εξουσιοδοτημένοι φορείς βλέπουν μόνο τα δεδομένα και τις λειτουργίες που απαιτούν οι ρόλοι τους. Παράλληλα, το σύστημα ενσωματώνει υποσύστημα δημιουργίας αναφορών που επεξεργάζεται τα καταχωρημένα στατιστικά δεδομένα και παράγει εκθέσεις -ενδεικτικά, οι αναφορές αυτές χρησιμοποιούνται για την ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από την αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΘΟ.
Η διασύνδεση με τραπεζικά συστήματα και εποπτικές αρχές, καθώς και η δυνατότητα άντλησης στοιχείων σε «πραγματικό χρόνο», αυξάνουν την αποτελεσματικότητα των ελέγχων, μειώνουν τα «τυφλά σημεία» και επιταχύνουν τις εισαγωγές πληροφοριών στη ροή της έρευνας. Ταυτόχρονα όμως, η συγκέντρωση δεδομένων σε τόσο μεγάλη κλίμακα δημιουργεί πρακτικά και θεσμικά ερωτήματα: ποιος και με ποια εξουσιοδότηση αντλεί τι πληροφορίες, πόσο διατηρούνται τα δεδομένα, ποιοι έχουν τελικά πρόσβαση σε σύνθετες αναφορές και ποιοι ελέγχουν τις αλυσιδωτές διασυνδέσεις μεταξύ συστημάτων.
Το υπουργείο τονίζει ότι έχουν ληφθεί μέτρα προστασίας προσωπικών δεδομένων και ότι η πλατφόρμα λειτουργεί εντός νομικού πλαισίου. Όμως ειδικοί και εκπρόσωποι οργανώσεων προστασίας δεδομένων επισημαίνουν κινδύνους: αυξημένο ρίσκο διαρροών, πιθανότητα επεκτατικής χρήσης των δεδομένων πέρα από τον αρχικό σκοπό, και δυσκολία επαλήθευσης ότι κάθε αίτημα πρόσβασης δικαιολογείται από πραγματικό έλεγχο. Η εμπειρία δείχνει ότι η τεχνολογία από μόνη της δεν αρκεί -απαιτούνται ξεκάθαρες, νομικά κατοχυρωμένες δικλείδες.
